Onderhoud kapitaalgoederen

De paragraaf ‘Onderhoud kapitaalgoederen’ gaat over het onderhoud van kapitaalgoederen door de gemeente. De gemeente Hilversum investeert in of onderhoudt kapitaalgoederen zoals wegen, bruggen, water, openbaar groen, riolering en gebouwen. Deze paragraaf dient conform het Besluit Begroting en Verantwoording, artikel 12, lid 2 informatie te geven over het actuele beleidskader, het kwaliteitsniveau en de maatregelen waarmee een kapitaalgoed gedurende de levensduur op een vastgesteld kwaliteitsniveau wordt gehouden. De uitgaven voor onderhoud worden in de begroting opgenomen en/of er wordt voor onderhoud via de begroting een onderhoudsvoorziening opgebouwd. In de jaarrekening verantwoorden we deze uitgaven. Om te zorgen voor een compleet beeld rondom kapitaalgoederen, gaan wij in deze paragraaf ook in op de maatregelen die gaan over het investeringen in kapitaalgoederen. Voorbeelden zijn maatregelen voor vervanging, uitbreiding of renovatie.

Met het onderhoud van- en de investeringen in- de kapitaalgoederen is een substantieel bedrag gemoeid. Bepalend voor de omvang van die budgetten is het gekozen kwaliteitsniveau en de vertaling daarvan naar de maatregelen die nodig zijn om dat kwaliteitsniveau te realiseren. Per soort kapitaalgoed legt de gemeente Hilversum het ambitieniveau, de bijbehorende maatregelen en de kosten vast in een meerjarig onderhoudsprogramma (MOP). De mate waarin wij één en ander periodiek actualiseren en inpassen in de begroting, is mede bepalend voor een gezonde en degelijke staat van de kapitaalgoederen. In het begrotingsjaar zelf beoordelen wij of de geplande werkzaamheden uit het MOP ook echt noodzakelijk zijn. Omgekeerd kan het voorkomen dat in een later jaar gepland onderhoud eerder moet plaatsvinden. Voor de openbare ruimte is de vertaling van de ambitie en kwaliteitsniveau onder meer geborgd in de beleidsnota's Visie Hilversum Buiten (2004) en Hilversum Buiten handboek (2009). De start van de actualisatie van deze nota’s is eind 2021 opgestart en loopt parallel op met het traject van de omgevingsvisie dat als input wordt gebruikt om te komen tot een geactualiseerde visie voor de openbare ruimte.  

In het vervolg van deze paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geven wij de ontwikkelingen in het beleid en de uitvoering weer voor het jaar 2022 op de gebieden: wegen, riolering, water, groen, en gebouwen. Per onderdeel zijn de beschikbare uitgavenbudgetten voor het onderhoud en de investeringen in beeld gebracht.

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van de wegen behoren de openbare voorzieningen voor wegverharding, trottoirs, civiele kunstwerken (bruggen, viaducten), straatmeubilair (zoals bebording) en openbare verlichting.

In Hilversum zijn de volgende voorzieningen hiervoor aanwezig:

·         Wegverharding:

·         Rijweg: 338 km
·         vrij liggend fietspad: 149 km
·         vrij liggend voetpad: 26 km
·         Openbare verlichting: 15.600 armaturen
·         Kunstwerken: 30 stuks (tunnels, viaducten, bruggen)

In het Handboek Beheer Hilversum Buiten (vastgesteld in 2009), is het beleid voor het beheer en onderhoud van de wegen en de openbare verlichting binnen de gemeente Hilversum vastgelegd.
In 2010 is in het kader van bezuinigingen het kwaliteitsniveau van de plus-gebieden in het handboek ‘Beheer Hilversum Buiten’ teruggebracht naar het basisniveau. In 2023 zal het Handboek Beheer Hilversum Buiten worden geactualiseerd.

Sinds 2015 werkt de gemeente Hilversum met een nieuw vervangingsprogramma voor de openbare verlichting in de vorm van duurzame LED-verlichting voor de armaturen.
Het ambitieniveau van het programma onderhoud wegen van Hilversum is gebaseerd op een landelijk gehanteerd normenstelsel voor rationeel wegonderhoud. Voor de investeringen in wegen in 2022 houden wij rekening met een goede balans tussen het investeringsniveau en het kwaliteitsbeheer van de openbare ruimte. Het is van belang dat in het kader van veiligheid en leefbaarheid de kwaliteit van de openbare ruimte voor de korte en lange termijn gewaarborgd blijft.

Daarnaast zijn er in 2019 meerjarenprogramma’s opgesteld voor civiele kunstwerken, oevers, wegverharding, speelvoorzieningen en muren/plantenbakken/hekwerken. Deze programma’s zijn de leidraad voor de investeringen in het onderhoud. De gemeten kwaliteit van de objecten bepaalt of het programma wordt gevolgd of dat daar gemotiveerd van wordt afweken.

Uitvoering onderhoud
De achterstand in onderhoud bij het onderdeel Wegen is aanleiding geweest om beheerplannen op te stellen voor alle onderdelen van de openbare ruimte. Deze beheerplannen krijgen hun beslag in 2023. In dit traject wordt voor elk onderdeel in beeld gebracht wat de kenmerken zijn van het areaal, hoe dat ervoor staat en of er aandachtspunten zijn voor de komende periode.

Voor het onderdeel Wegen zal met name de achterstand in onderhoud nader beschouwd worden en hoe deze achterstand op een aanvaardbaar niveau in stand gehouden kan worden. Het oplopen van het achterstallig onderhoud wegen is het gevolg van de vanaf 2010 doorgevoerde structurele bezuinigingen op het beheer en onderhoud van de wegen. De achterstalligheid betreft met name de (klinker)wegen in de wijken. Het onderhoudsniveau op de doorgaande (asfalt)wegen ligt wel op het landelijk aanvaardbare niveau. De onderhoudssituatie op de wegen wordt op de nu bestaande niveaus gehandhaafd.
De meldingen van klachten over het onderhoudsniveau van wegen binnen de gemeente Hilversum lopen via de Meldingen Openbare Ruimte.

Voor 2022 hebben wij (naast het lopende klein onderhoud) op de volgende locaties groot onderhoud uitgevoerd:

Het aanbrengen van een nieuwe asfaltdeklaag:

·         Buitenring 4e fase (eerste deel volledig afgerond)
·         Emmastraat
·         Loosdrechtseweg
·         Oscar Romerolaan

Het herstellen van klinker-en tegelverharding rijbanen en voetpaden o.a.:

·         Fietspaden; Oosterengweg (HOV),
·         Wandelpaden; Groest, Orionlaan, Baerbergen

Groot onderhoud asfaltverharding

·         Emmastraat
·         Kolhornseweg
·         Loosdrechtseweg
·         Buitenring fase 4 – Diependaalselaan (helft uitgevoerd, ander helft in 2023)
·         Floris Vosstraat
·         Erfgooiersstraat zuid

Groot onderhoud klinker-, tegel- en half verharding:

·         Zevenbergen
·         Zeverijnstraat (trottoir)
·         ’s Gravelandseweg
·         Orionlaan
·         Groest
·         Neuweg
·         Raaweg
·         Oude Meentweg
·         Eikbosserweg
·         Melkmeent
·         Wandelpad
·         Dopheidelaan
·         Struikheidelaan
·         Kloosterlaan
·         Oosterengweg (in navolging van het HOV project)

Uitvoering investeringen
Afgeschreven wegen worden zoveel mogelijk integraal vervangen met het riool. Hierbij wordt verharding waar mogelijk vervangen door groen. Op enkele plekken waar het riool zich goed leende om te relinen is de wegvervanging separaat opgevoerd, zoals in het Noordwestelijk Villagebied.

In 2022 zijn de volgende wegen vervangen:
Noord

• Bonnikestraat, tussen Stephensonlaan en La Rivièrestraat
• Van der Welstraat
• Wolterus Dulpad
• Degenspad
• Vernhoutstraat
• Van Strijlandstraat
• Simon Stevinweg, tussen Van Kretschmar van Veenlaan en Berklagelaan
• Pieter Postlaan
• Outshoornlaan

Boomberg

• Jonkerweg
• Paulus van Loolaan
• Schuttersweg tussen Albertus Perkstraat en ’s-Gravelandseweg
• Zonnelaan, tussen Jonkerweg en Sterrelaan

Noord-westelijk Villagebied

• Kroonlaan
• Witte Kruislaan, tussen Kroonlaan en Bussumergrintweg
• Ceintuurbaan

Overige wegen

• Van Riebeeckweg tussen Compagnieweg en van Linschotenlaan (zuidzijde)

Infrastructurele maatregelen

• Loosdrechtseweg, verkeersplateaus
• Kerkelanden, drempels in diverse hofjes

Investering Openbare verlichting
Van de volgende gebieden is de openbare verlichting vernieuwd, waarbij LED-verlichting is toegepast:

·         Berensteinseweg
·         Bloemenkwartier Noord
·         Buisweg P-Terrein
·         Herenstraat -Veerstraat
·         Kininelaantje
·         Rode Dorp
·         Wandelmeent
·         Koningsstraat
·         Johannes Geradtsbuurt
·         Sportpark Crailoo

Relevante beleidsnota's

1.       Visie Hilversum Buiten, (2004)
2.       Hilversum Buiten handboek Beheer (2009)
3.       Duurzaam Hilversum 2016-2020 (2016)

Ondersteunende documenten

1.       Meerjarenprogramma onderhoud Civiele Kunstwerken (2019)

2.       Meerjarenprogramma onderhoud Wegen (2019)

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van de riolering behoren alle openbare voorzieningen die aanwezig zijn voor de gemeentelijke zorgplicht voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Het gaat om riolen, rioolgemalen, bufferbassins en bijkomende voorzieningen. 

In Hilversum zijn de volgende voorzieningen hiervoor aanwezig:

·         489 km rioolleiding, waaronder:

o   208 km vuilwater (incl. klein deel verbeterd gescheiden)
o   203 km regenwater (incl. klein deel verbeterd gescheiden)
o   6 km infiltratieriool
o   61 km gemengd riool
o   11 km persleiding en daarnaast drainageleidingen

·         91 uitlaten van (verbeterd) gescheiden hemelwaterstelsels
·         60 gemalen voor vuilwater, hemelwater, sportparken, tunnels, randvoorzieningen en opvoergemalen
·         en 1 externe overstort van gemengd rioolstelsel.
·         ruim 15000 rioolputten, waarvan 620 infiltratieputten

Het Gemeentelijk Watermanagementplan 2021-2026 (GWP) bevat de beleidsuitgangspunten voor de exploitatie van het riool en de financiële consequenties daarvan. 

Uitvoering onderhoud
Het onderhoud van het gemeentelijke rioolstelsel omvat onder meer het reinigen, ontstoppen en repareren van riolen en kolken, dagelijks beheer van rioolgemalen en het vegen van straten. Per jaar reinigen wij ongeveer 15% van het totale areaal aan riolen. De kolken worden twee keer per jaar geleegd. Daarnaast behoort ook het opsporen en zo mogelijk saneren van foutieve aansluitingen op het riool en het opsporen van onjuiste interne koppelingen tot het takenpakket van de gemeente. Jaarlijks vinden inspecties plaats in het riool ten behoeve van prioritering van de vervanging.

Uitvoering investeringen
Jaarlijks wordt aan het gemeentebestuur een uitvoeringsprogramma voorgelegd waarin de vervangingsinvesteringen riolering zijn opgenomen. De vervanging vindt zoveel mogelijk integraal plaats samen met de weg en vergroening. Maatregelen die de klimaatadaptie vergroten worden meegenomen zoals lokale infiltratie van hemelwater, extra berging in het riool en in de openbare ruimte. Hiervoor is extra investeringsruimte opgenomen in het GWP. Andere investeringen in het watermanagementplan die beoogd zijn in de uitvoeringsperiode 2021-2031 zijn afkoppelen van dakoppervlakken en extra waterberging in postcodegebied 1221.

Uitvoering 2022 opgaven GWP:

·         optimalisatie hemelwaterafvoer:

o   Bij de vervanging van de atletiekbaan op het Arenapark is een grote infiltratievoorziening aangelegd. De atletiekbaan Arenapark ligt laag ten opzichte van de omgeving. Hier wordt bij hevige regen wateroverlast ervaren. Bij de renovatie van de baan is onder het middenveld een berging- en infiltratievoorziening aangelegd. Hiermee wordt 10.000 m² verhard oppervlak afgekoppeld van het riool en lokaal geborgen en geïnfiltreerd. 
o   Bij het vervangen van het hemelwaterriool in Hilversum-Noord is de hydraulische afvoer naar de Berlagevijver geoptimaliseerd.  Hierdoor functioneert de vijver effectiever voor hemelwaterberging en wordt de overstort vanuit het hemelwaterriool naar de rioolwaterzuivering beperkt.

·         Afkoppelen dakoppervlakken: dit project is in voorbereiding. Dit is één van de projecten die in aanmerking komt voor extra subsidie vanuit het Rijk (Impulsregeling Klimaatadaptatie). Met deze subsidie kan worden versneld of geïntensiveerd. Om deze subsidie te kunnen aanvragen is in 2022 een samenwerkingsovereenkomst met de regio opgesteld en vastgesteld.
·         Waterberging postcodegebied 1221: hiervoor is in 2022 extra capaciteit verworven. Onderzoek is geïntensiveerd naar de prioritering van maatregelen ter verruiming van waterberging.

In 2022 zijn de volgende riool renovatieprojecten uitgevoerd:

Noord

·         Bonnikestraat, tussen Stephensonlaan en La Rivièrestraat
·         Van der Welstraat
·         Wolterus Dulpad
·         Degenspad
·         Vernhoutstraat
·         Van Strijlandstraat
·         Simon Stevinweg, tussen Van Kretschmar van Veenlaan en Berklagelaan
·         Pieter Postlaan
·         Outshoornlaan

Boomberg

• Jonkerweg
• Paulus van Loolaan
• Zonnelaan, tussen Jonkerweg en Sterrelaan

Overige wegen

• Van Riebeeckweg tussen Compagnieweg en van Linschotenlaan (zuidzijde)

Relinen riool Kamrad

Vuilwaterriool:

·         Kamerlingh Onnesweg Oostzijde van Baerbergen tot brandweerkazerne
·         Baerbergen
·         Zevenbergen
·         t'Harde
·         Aardjesberg
·         Schans
·         Lange Heul
·         Vogelpan
·         Den Ool

Hemelwaterriool:

·         Kamerlingh Onnesweg

Gemalen

·         Riebeeck
·         Beatrixtunnel West
·         Kerkelanden 1
·         Sportpark Loosdrecht
·         Amaliatunnel

Relevante beleidsnota’s

1. Gemeentelijk Watermanagementplan 2021-2026 (GWP 2021-2026)

Beleid

Tot de kapitaalgoederen van water behoren de oppervlaktewateren en oeverbeschermingen van alle openbare oppervlaktewateren en vijvers in de stad. Daarnaast is de gemeente Hilversum eigenaar van het Hilversums Kanaal.

Overdracht onderhoud oppervlaktewatersysteem aan het waterschap

De stadsvijvers samen vormen het watersysteem van Hilversum. Met koppelleidingen zijn de vijvers verbonden, dit systeem voert hemelwater af vanuit het stedelijk gebied naar vijvers buiten de bebouwde kom, waar het infiltreert.
Het waterschap onderhoudt belangrijke oppervlaktewateren. Jarenlang was het onduidelijk of het onderhoud van de Hilversumse wateren onder de verantwoordelijkheid van het waterschap of van de gemeente moest vallen. In 2021 is hiervoor een onafhankelijk advies ingewonnen. Een belangrijk mijlpaal in 2022 is dat de partijen een overeenkomst hebben opgesteld waarin de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van het watersysteem per 1 januari 2024 wordt overgedragen aan het waterschap. Deze overeenkomst is op 2 februari 2023 ondertekend.
Gemeente en Waterschap hebben tevens een samenwerking opgesteld voor een duurzaam beheer van de wateren en voor de herinrichting van de Oude Haven.

Het baggeren van het Hilversums kanaal als vaarwater blijft een taak van Hilversum als vaarwegbeheerder. Het onderhoud aan oevers en beschoeiingen is een taak van de gemeente.

Uitvoering onderhoud

In 2022 zijn de volgende onderhouds- werkzaamheden aan de waterbodems en beschoeiingen uitgevoerd.

Onderhoud Beschoeiingen

·         Oude Haven (ter hoogte van Turfstraat)

Uitvoering investeringen (beschoeiingen en sluizen)

Het vervangen van beschoeiingen en onderhoud van sluizen verloopt via het investeringsprogramma.  De werkzaamheden voor de vervanging van de beschoeiing van het Hilversums kanaal en de 1^e kanaalbrug lopen door in 2023.

Ondersteunende documenten

1. Meerjarenprogramma onderhoud beschoeiingen/oevers (2019)
2. Overeenkomst betreffende samenwerking en overdracht beheer en onderhoud van het watersysteem in het stedelijk gebied van Hilversum (2022)

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van groen behoren de plantsoenen, bomen, muren, hekken en banken in de openbare ruimte.

In Hilversum zijn de volgende voorzieningen hiervoor aanwezig:

·         Groen in beheer 1,89 km²          
·         33.986 bomen in beheer
·         993 afvalbakken in beheer
·         686 banken in beheer
·         195 speelplekken in beheer
 

In het Handboek Beheer Hilversum Buiten (vastgesteld in 2009) en in het Groenbeleidsplan 2030 (vastgesteld in 2013) is het beleid voor het beheer en onderhoud van het openbaar groen en de bomen vastgesteld. In 2010 is als bezuiniging het kwaliteitsniveau van de zogenaamde ‘plus-gebieden’ uit het handboek Beheer Hilversum Buiten teruggebracht naar het basisniveau. De programma’s omvatten zowel het beleid over het onderhoud als de investeringen voor (het inrichten) van het openbaar groen. De gemeente zoekt aansluiting bij de zonering-niveaus van het Handboek Beheer Hilversum Buiten.

Het beleid met betrekking tot bomen is vastgelegd in het Groenbeleidsplan en in het Handboek Beheer Hilversum Buiten. De ambitie van de gemeente Hilversum is een structureel gezond, divers bomenbestand. Om dit te bereiken voert de gemeente jaarlijks een VTA (Visual Tree Assessment)
inspectie uit. De resultaten neemt zij mee in het programma boomverzorging.

Uitvoering onderhoud
Tot juli 2023 voert SBS, net zoals in de voorgaande jaren vanaf 2007 de onderhoudswerkzaamheden aan groen en bomen uit, conform het onderhoudsbestek SBS. Voor sommige werkzaamheden is een bepaalde frequentie vastgesteld. Andere werkzaamheden toetsen wij op vooraf overeengekomen beeldkwaliteit.

Uitvoering investeringen
Bij het uitvoeren van investeringen wordt zoveel mogelijk gekozen voor een integrale benadering. Waar mogelijk stemt de gemeente de werkzaamheden aan het groen af met gelijktijdige werkzaamheden aan infrastructurele werken zoals het vervangen afgeschreven wegen, rioleringswerkzaamheden en andere projecten. Het kan ook voorkomen dat grotere renovatiewerkzaamheden aan groen apart worden uitgevoerd, omdat de levensduur van het groen niet altijd dezelfde is als die van riolen en andere infrastructurele voorzieningen.

Met de opgenomen kredieten voor 2022 is op de volgende locaties in het openbaar groen gerenoveerd:

·         Kamerlingh Onnesweg ventweg 258-262

Speelvoorzieningen:
In de gemeente Hilversum staan 743 speeltoestellen op verschillende locaties. De gemeente kiest voor goede en veilige speeltoestellen volgens het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen en zorgt dat de speelvoorzieningen voldoen aan de Europese normen. De speelvoorzieningen worden periodiek gekeurd en gerepareerd zodat op geen enkele wijze risico’s worden genomen met de veiligheid van de gebruikers van de speelvoorzieningen.

In 2022 zijn op de volgende locaties speelvoorzieningen en overige objecten vervangen:
Speeltoestellen:

·         Menno Simonszhof 53-57
·         Kloosterlaan 74
·         Baerbergen
·         Goudriaanstraat
·         Wegastraat

Relevante beleidsnota's

1.       Visie Hilversum Buiten, 2004
2.       Hilversum Buiten handboek Beheer, 2009
3.       Groenbeleidsplan 2030 (vastgesteld begin 2013)
4.       Duurzaam Hilversum 2016-2020
5.       Impuls voor extra groen (2016)

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van de kantoorgebouwen behoren de panden voor de huisvesting van de gemeente zelf. Het betreft de kantoorgebouwen Raadhuis, Stadskantoor Oude Enghweg, villa Oude Enghweg en de gemeentewerf op de 1e Loswal. Het pand voor het Sociaal plein aan de Wilhelminastraat wordt gehuurd.

Voor het Raadhuis, het Stadskantoor, de gemeentewerf op 1e Loswal en de kantoorvilla zijn door externe bureaus meerjarige onderhoudsplannen opgesteld (de zogenoemde MOP´s). De gemeente actualiseert de MOP’s ten minste eens in de vier jaar. Jaarlijks wordt voor de MOP´s een vast bedrag gereserveerd waaruit wij alle toekomstige onderhoudslasten kunnen betalen. De MOP’s zijn onderverdeeld in een eigenaars- en een gebruikersdeel.

In het voorjaar van 2020 zijn de MOP’s (en onderhoudsvoorzieningen) geactualiseerd; het MOP 2020-2034 is op 7 oktober 2020 door de raad goedgekeurd. De financiële effecten daarvan zijn in de meerjaren begroting verwerkt. Hiermee geven we een realistisch en actueel beeld van de lasten voor het onderhoud.

Het verduurzamen van het eigen vastgoed waar de kantoorgebouwen deel van uitmaken, is een
belangrijke opgave in ons duurzaamheidsbeleid. De maatregelen zijn uitgewerkt in de
uitvoeringsprogramma’s 2012-2015 en 2016-2020 en voeren wij momenteel uit.

Om de gebouwen en de facilitaire dienstverlening de komende jaren verder te verduurzamen en op de behoefte van de organisatie (organisatievisie: wendbaar, samenwerken en innovatie) aan te laten sluiten wordt gewerkt aan een huisvestingsvisie.

Uitvoering eigenaarsonderhoud/gebruikersonderhoud (dagelijks onderhoud)
Eigenaarsonderhoud:
Het eigenaarsonderhoud wordt bekostigd uit de voorziening onderhoud Gemeentelijke huisvesting. Op basis van het in 2020 geactualiseerde MOP wordt daarvoor jaarlijks € 307.000 aan de voorziening voor het onderhoud aan de kantoorgebouwen toegevoegd. Bij de actualisatie (in oktober 2020) is rekening gehouden met een jaarlijkse prijsstijging van 2% voor het onderhoud.
De werkelijke prijsstijgingen zijn hoger dan destijds ingeschat, vooral in het afgelopen jaar zijn de prijzen aanzienlijk gestegen.
Na het boekjaar is beoordeeld, op grond van genoemde actuele prijsstijgingen en een geactualiseerde planning van het onderhoud 2022-2032, of de eindstand van de voorziening ultimo 2032 van voldoende financiële omvang is. Dit heeft geleid tot een hogere storting aan de voorziening onderhoud van € 144.000. Dit komt door de actualisatie van de geplande onderhoudswerkzaamheden.

Raadhuis Dudokpark 1
Het opgestelde MOP is op  7 oktober 2020 vastgesteld door de raad. Het geactualiseerde MOP heeft een looptijd van 15 jaar (periode 2020-2034). Het MOP is een dynamisch document. Jaarlijks wordt aan de hand van een schouw bepaald wat wij dat jaar gaan uitvoeren en wat wij eventueel door kunnen schuiven naar latere jaren. Ook het naar voren halen van later geplande werkzaamheden komt voor, bijvoorbeeld vanuit het oogpunt van efficiëntie. In 2022 zijn bij het raadhuis de buitenplavuizen van de 3 achteringangen vernieuwd en de betonranden en de lateien vervangen. De plavuizen in de burgerzaal zijn gerepareerd. Daarnaast is de rookafvoer vervangen, is noodverlichting aangebracht en is buitenschilderwerk uitgevoerd. Naar aanleiding van de schade aan het plafond in de tuinkamer wordt onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de betonvloeren.

Stadskantoor Oude Enghweg 23
In 2022 zijn aan het stadskantoor onderhoudswerkzaamheden aan het dak uitgevoerd, is de noodverlichting vervangen en zijn de afvoerpompen vervangen.

Kantoorvilla Oude Enghweg 21
Aan de kantoorvilla is schilderwerk uitgevoerd. Daarnaast zijn herstellende werkzaamheden aan het dak uitgevoerd.

Huisvesting 1 ^e Loswal
Bij de gemeentewerf zijn werkzaamheden uitgevoerd voor de aansluiting van zonnepanelen. Er is onderhoud uitgevoerd aan de bliksembeveiliging en het dak. Daarnaast zijn de slanghaspels vervangen.

Huisvesting afdeling Werk, Inkomen en Zorg
Voor de huisvesting van de afdeling Sociaal Plein wordt een pand gehuurd aan de Wilhelminastraat. Het geplande dagelijkse onderhoud bestaat uit diverse kleine onderhoudswerkzaamheden.

Gebruikersonderhoud:
Uit het exploitatiebudget van het gebruikersonderhoud wordt het volgende dagelijkse onderhoud voor de kantoorgebouwen betaald:

·         Elektrotechnische installaties (lichtinstallatie en gebouwbeheersysteem)
·         Werktuigbouwkundige installaties (verwarmingsinstallaties, luchtbehandeling- en ventilatie, koelinstallaties
·         Sanitaire installaties (hemelwaterafvoer, riolering, waterinstallaties en sanitair)
·         Overige installaties ( lift-, de beveiligings- en de brandmeldinstallaties van de gebouwen).
·         Binnen schilderwerk.

Aan de Villa en het Raadhuis wordt monumentaal onderhoud uitgevoerd. Voor het dagelijkse-/gebruikersonderhoud is voor de kantoorgebouwen een budget in de exploitatie beschikbaar van € 347.000 en voor de locaties 1^e Loswal en Wilhelminastraat € 76.000. In 2022 is daarvan respectievelijk € 456.000en € 41.000 uitgegeven.

Duurzaamheid
In 2020 is een begin gemaakt met investeringen in het raadhuis en de gemeentewerf om installaties CO2-neutraal te verduurzamen. In de gemeentewerf wordt de gasverwarming vervangen door een waterpomp. In het raadhuis worden de ramen en plafonds geïsoleerd, installaties aangepast (waaronder het ventilatiesysteem) en wordt de verwarming ingesteld op de zogenaamde “middentemperatuur”.

Relevante beleidsnota's

1.       Meerjarige onderhoudsplannen 2020-2034
2.       Uitvoeringsprogramma duurzaam Hilversum 2012-2015

3.       Duurzaam Hilversum 2016-2020

Beleid

Tot de kapitaalgoederen van de onderwijshuisvesting behoren de schoolgebouwen en gymzalen. Het dagelijks onderhoud van de schoolgebouwen valt niet onder de gemeente, maar onder de schoolbesturen. De gemeente onderhoudt 29 onderwijsgebouwen (28 gymnastieklokalen en 1 schoolgebouw in eigendom).

Onderwijshuisvesting is een wettelijke taak voor de gemeente. Voor (ver)nieuwbouw en het uitbreiden van de onderwijshuisvesting stelt de gemeente investeringsbudgetten beschikbaar. Via het investeringsprogramma legt de gemeente vast welke investeringsbudgetten er in de komende vier jaar voor onderwijshuisvesting beschikbaar zijn. In mei 2020 heeft de raad ingestemd met het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor onderwijshuisvesting. Daarin zijn de investeringen gepland voor de onderwijshuisvesting voor de komende 16 jaar. Alle plannen in deze periode voor (ver)nieuwbouw en uitbreiding van reguliere schoolgebouwen en gymzalen en renovatie van monumentale schoolgebouwen zijn daarin opgenomen. Het plan is tot stand gekomen in samenwerking met alle Hilversumse schoolbesturen. De raad wordt periodiek geïnformeerd over de voortgang van de uitvoering van de plannen in het lopende jaar en over de plannen, planning en kosten van het volgende jaar.
Voor het onderhoud van de gymlokalen in het primair onderwijs (gemeentelijke taak) is een onderhoudsvoorziening ingesteld om de kosten van het geplande levensduur verlengende onderhoud gelijkmatig over tien jaren te spreiden. Aan deze voorziening wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd om de gymzalen op het vereiste niveau te houden/krijgen. Het beschikbare budget voor onderhoud is gebaseerd op het MOP 2020-2034 dat in het najaar 2020 door de raad is goedgekeurd. De financiële effecten daarvan zijn verwerkt in de begroting 2021 en verder. Hiermee geven we een realistisch en actueel beeld van de lasten voor het onderhoud. Bij de Voorjaarsnota 2022 zijn de benodigde dotaties aan de voorzieningen MOP geactualiseerd voor de werkelijke prijsstijgingen 2020 en 2021. In 2022 is € 191.000 meer toegevoegd aan de voorzieningen Onderhoud Gymlokalen schoolgebouwen. Het MOP is geactualiseerd en uit inspectie is gebleken dat er onderhoud van de daken nodig is.

Uitvoering onderhoud

In 2022 zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Schoolgebouw Jan Blankenlaan 8, schilderwerk en asbestsanering.
·         Gymzaal Fabritiuslaan 52, vervangen rieten kap.
·         Gymzaal Buisweg 9, vernieuwing (hoge) dak.

Uitvoering investeringen
In 2022 zijn er geen geplande investeringskredieten voor schoolgebouwen verstrekt. Dat heeft verschillende oorzaken:

1. Door Covid-19 zijn voorbereidingen van de bouwplannen gestagneerd.
2. Het personeelsverloop bij het team onderwijshuisvesting was groot, waardoor ervaring en lokale kennis vertrokken.
3. Schoolbesturen hebben als bouwheer meer tijd nodig voor de voorbereiding van de bouwplannen

Om het IHP vlot te trekken is team onderwijshuisvesting tijdelijk uitgebreid en is de werkwijze vereenvoudigd. In 2023 wordt extra inzet gepleegd om tijdig de plannen ingediend en beoordeeld te krijgen. Dat geldt voor de jaren 2022 en 2023. Het IHP gaat over een periode van 16 jaar. De gemaakte afspraken tussen de gemeente en de schoolbesturen over deze periode zijn leidend.

Relevante beleidsnota's

1.       Onderwijshuisvestingsbeleid (OHVB) en –meerjarenplanning 2017-2024
2.       Integraal Huisvesting Plan (IHP) 2020-2035
3.       Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Hilversum 2022
4.       Onderwijshuisvestingsprogramma 2022
5.       Meerjarige onderhoudsplanning 2020-2034
6.       Duurzaam Hilversum 2016-2020

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van het maatschappelijk vastgoed behoren de buitensportaccommodaties en panden voor sociale, culturele en welzijnsdoeleinden, sporthallen (incl. zwembad), kinderopvang, begraafplaatsen, parkeergarages en overige panden.

Aantal objecten/gebouwdelen met voorzieningen groot onderhoud:

·         5 parkeergarages
·         7 begraafplaatsen
·         4 gebouwen cultureel vastgoed
·         44 sportaccommodaties/sportvelden
·         31 gebouwen overig vastgoed (dat was 33, er zijn (voorzieningen)gebouwen Egelshoek verkocht)
·         11 buurt- en clubhuizen/kinderopvang

Het bezit van maatschappelijk vastgoed is een kerntaak van de gemeente. Op basis van strategische, juridische en financiële overwegingen heeft het college bepaald welke objecten de gemeente de komende jaren verkocht kunnen worden.

Het verduurzamen van het eigen vastgoed is een belangrijke opgave in het duurzaamheidsbeleid. De maatregelen zijn uitgewerkt in de twee uitvoeringsprogramma’s 2012-2015 en 2016-2020. Deze plannen worden momenteel door de gemeente uitgevoerd.

Het beschikbare budget voor onderhoud is gebaseerd op het MOP 2020-2034 dat op 7 oktober 2020 door de raad is goedgekeurd. De financiële effecten daarvan zijn verwerkt in de begroting 2020 en verder. Hiermee geven we een realistisch en actueel beeld van de lasten voor het onderhoud. Met dit plan richt de gemeente zich op het sober en doelmatig in stand houden van het maatschappelijk vastgoed. Om de onderhoudslasten gelijkmatig over de jaren te verdelen zijn onderhoudsvoorzieningen ingesteld

Eigenaarsonderhoud:
Het eigenaarsonderhoud wordt bekostigd uit de voorzieningen voor het onderhoud voor maatschappelijk vastgoed. Op basis van het in 2020 geactualiseerde MOP wordt daarvoor jaarlijks aan deze voorzieningen toegevoegd. Bij de actualisatie (in oktober 2020) is rekening gehouden met een jaarlijkse prijsstijging van 2% voor het onderhoud. De werkelijke prijsstijgingen zijn hoger dan destijds ingeschat, vooral in het afgelopen jaar zijn de prijzen aanzienlijk gestegen. Na het boekjaar is beoordeeld, op grond van genoemde actuele prijsstijgingen en een geactualiseerde planning van het onderhoud 2022-2032, of de eindstand van de voorziening ultimo 2032 van voldoende financiële omvang is. Dit heeft geleid tot hogere stortingen aan de voorzieningen onderhoud van per saldo € 162.000.

Uitvoering onderhoud

In 2020 is het MOP geactualiseerd voor de jaren 2020-2032. De voorziening onderhoud maatschappelijk vastgoed is opgeheven waarbij het saldo van de voorziening is herverdeeld over diverse voorzieningen. Zie daarvoor de staat van voorzieningen. In 2022 zijn voor de volgende objecten werkzaamheden uitgevoerd.

Parkeergarages
Het eigenaarsonderhoud wordt bekostigd uit de voorziening Onderhoud parkeergarages. In 2022 is € 431.000 aan de voorziening onderhoud parkeergarages toegevoegd.

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Parkeergarage Gooische Brink, vervangen van het meldsysteem en daarnaast is schilderwerk uitgevoerd en zijn golfplaten vervangen.
·         Parkeergarage Leeuwenhoek, het parkeerafhandelingssysteem en de schuifdeur zijn vervangen. Daarnaast zijn de armaturen vervangen.
·         Parkeergarage Gooiland, vervangen van het ventilatiesysteem, werkzaamheden aan het dak en het beveiligingssysteem.

Buurt- en clubhuizen en kinderopvang
In 2022 is € 171.000 aan de voorziening Onderhoud Buurt- Clubhuizen en kinderopvang
(jeugd )toegevoegd. Bij de Zoutmanlaan 3 zijn de toiletten gerenoveerd.

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Goudenregenlaan 3, Kinderdagverblijf Dribbel, vervangen dak.

Sportaccommodaties en sportvelden
In 2022 is € 573.000 aan de voorziening Onderhoud sportaccommodaties en sportvelden toegevoegd.

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Sporthal Dudok Arena, werkzaamheden aan de klimaattechniek.
·         Zwembad Jan van der Heijdenstraat, werkzaamheden aan de ketel en de bliksembeveiliging.
·         Dudok Tribune, schilderwerk.
·         Sportpark Anna’s Hoeve, renovatie veld 3.
·         Sportpark Loosdrecht, overdracht opstal en onderhoud veld 4a.

Cultureel vastgoed
In 2022 is € 274.000 aan de voorziening Onderhoud culturele huisvesting toegevoegd.

Daarbij zijn in 2022 o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Noorderweg 96b, vervangen van de verdelers.
·         Kerkbrink 6, Museum, vervangen cv-ketel en werkzaamheden aan de lift en het dak.

Sluizen, gemalen en recreatie
In 2022 is € 50.000 aan de voorziening Onderhoud sluizen, gemalen en recreatietoegevoegd.

Uitgevoerd onderhoud 2022 recreatie (hertenkamp).
Hoge Naarderweg 205, inspectie rieten kap en werkzaamheden aan het toegangshek.

Uitgevoerd onderhoud 2022 sluis.

·          Vreelandseweg 76, werkzaamheden aan het toilet.

Uitgevoerd onderhoud 2022 gemalen

·         Laapersveld 70 N1, vervangen tegelwerk.
·         Van Riebeeckweg 141 N1, vervangen tegelwerk.

Overig vastgoed
In 2022 is € 168.000 aan de voorziening Onderhoud overige gebouwen toegevoegd.

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Badhuislaan 10b, schilderwerk.
·         Noorderweg 96a, vervangen verdeelkast.
·         Orchideestraat 8, schilderwerk.

Objecten begraafplaatsen/crematorium
Met ingang van 1 augustus 2016 is de exploitatie en het beheer van de begraafplaatsen/crematorium overgedragen aan de Stichting Begraafplaatsen en Crematorium Hilversum. De gemeente blijft eigenaar van de panden en daarmee verantwoordelijk voor het eigenaarsonderhoud.

Het eigenaarsonderhoud wordt gefinancierd uit de voorziening onderhoud gebouwen begraafplaatsen. In 2022 is € 48.000 aan de voorziening Onderhoud begraafplaatsen toegevoegd.

In 2022 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

·         Kolhornseweg 15, Zuiderbegraafplaats, vervangen dak en werkzaamheden grindtegels op de binnenplaats.
·         Kolhornseweg 17, Zuiderbegraafplaats, vervangen dak en betonnen kozijnen.
·         Laan 1940-1945, Noorderbegraafplaats, herstellen dakranden.

Uitvoering investeringen

Met ingang van 2014 zijn de vervangingsinvesteringen voor buitensportaccommodaties in het investeringsprogramma opgenomen. Vanaf 2020 zijn de vervangingen van (kunst)grasvelden opgenomen in het MOP.

Sport
Op 3 februari 2022 heeft de raad een krediet beschikbaar gesteld voor de renovatie van de atletiekbaan op Sportpark Arena.  Het krediet is bij de Eindejaarsrapportage 2022 verhoogd voor het saneren van de aangetroffen bodemvervuiling. De renovatie is in 2022 bijna voltooid, de aanleg van de toplaag wordt in 2023 uitgevoerd

Relevante beleidsnota's

1.       Meerjarig onderhoudsplan maatschappelijk gemeentelijke gebouwen 2020-2034 (panden sociaal, cultureel, welzijn, sporthallen (incl. zwembad), kinderopvang, begraafplaatsen, parkeergarages en panden van de voormalige afdeling grondzaken
2.       Meerjarig onderhoudsplan buitensportaccommodaties 2020-2029

De lijst met mutaties in het vastgoed wordt voortaan jaarlijks bij de jaarrekening geleverd en geeft inzicht in alle aan- en verkopen van vastgoed in het boekjaar. In het overzicht wordt ook inzicht gegeven in het beleidsdoel waarop de mutatie zich heeft voorgedaan zodat er inzicht is in de reden van verkoop dan wel aankoop. De lijst richt zich op het vastgoed dat relevant is voor het door de raad gevraagde inzicht, verkopen van snippergroen en ander kleine verkopen aan bijvoorbeeld nutsbedrijven zijn hierin niet opgenomen.