Grondbeleid

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.

De raad heeft op 12 december 2019 de nota Grond- en Vastgoedbeleid vastgesteld. Vastgoed- en grondtransacties zijn belangrijke instrumenten om de gemeentelijke doelstellingen te helpen realiseren. Gekozen is voor situationeel grond- en vastgoedbeleid: per situatie wordt voor de best passende strategie gekozen. Daarbij kan de rol van de gemeente variëren in een actieve, een regisserende of een faciliterende rol. De verbeteringen in de stad en voor de bewoners vormen het maatschappelijke rendement dat we nastreven. Op basis van dat uitgangspunt worden zorgvuldige afwegingen gemaakt voor financieel rendement en risicobeheersing.
Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten.
Daarbij is aangegeven welke afwegingen de gemeente maakt bij haar rol in gebiedsontwikkeling. Er is een beslisboom opgenomen aan de hand waarvan de gemeente besluit om vastgoed te behouden, af te stoten of te verwerven.

Vastgoed
De gemeente Hilversum wil tot een vastgoedportefeuille komen die weliswaar kleiner van omvang zal zijn, maar maatschappelijk van grote betekenis kan zijn omdat bewust is gekozen voor het behouden of verwerven van objecten.
Op basis van onderstaande stellingen wordt bepaald welke objecten behoren tot de voorraad kernvastgoed en ondersteunend vastgoed:

• Panden en grond die niet bijdragen aan gemeentelijke doelstellingen worden afgestoten.
• Panden en grond met maatschappelijk nut worden behouden en daarbij wordt gekozen voor een actieve aanpak.
• Panden en grond die een strategische positie innemen voor het realiseren van gemeentelijke doelstellingen worden verworven (koop of huur).

Rapportages
De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. In de raad van 7 september 2021 is de Uitwerkingsnota Grondprijzen vastgesteld. In de uitwerkingsnota kiest Hilversum voor een andere grondprijsmethodiek bij de bepaling van de grondprijzen voor de segmenten snippergroen, sociale huurwoningen en maatschappelijk vastgoed. Door de grondprijzen vast te stellen op basis van de residuele grondprijsmethodiek wordt het grondbeleid van Hilversum binnen de drie segmenten reëler en transparanter.

Grondexploitaties
Per 1 januari 2022 zijn er twee lopende grondexploitaties, Anna’s Hoeve Bouwplan en Stationsplein.

Op de grondexploitatie Anna’s Hoeve is in 2022 een bedrag van € 1.603.752 aan tussentijdse winst gerealiseerd.
Het verlies van de grondexploitatie Stationsplein bedraagt per 31 december 2022 € 2.893.334 tegen contante waarde. De voorziening planexploitaties bedroeg op 1 januari 2022 € 344.976.
Als gevolg hiervan is ten laste van het rekeningresultaat 2022 ter dekking van het verlies € 2.548.358 in de voorziening planexploitaties gestort.

Per saldo is het effect van de grondexploitaties negatief € 944.606 op het rekeningresultaat 2022.

De gemeente Hilversum verwacht dat de nog lopende grondexploitatie, Anna’s Hoeve, in 2025 met een positief resultaat van € 2.967.813 wordt afgesloten. De verwachting is dat de in 2021 geopende grondexploitatie Stationsplein in 2029 met een negatief resultaat van € 3.323.532 wordt afgesloten.
Over het jaar 2022 is een fiscale winst berekend van € 2.420.652. Deze winst leidt tot een te betalen vennootschapsbelasting van € 582.000.

Conform de stellige uitspraak in het BBV (Besluit Begroten en Verantwoording) zijn in de onderstaande tabel de te verwachten resultaten van de grondexploitaties zowel tegen nominale als contante waarde gepresenteerd waarbij negatieve bedragen opbrengsten zijn. Het verschil tussen de nominale waarde en de contante waarde bedraagt € 259.021.

Winsten
Er zijn in 2022 geen grondexploitaties afgesloten met een voordelig resultaat.

Conform het BBV is op basis van Percentage of Completion (POC) op de grondexploitatie Anna’s Hoeve bouwplan jaarlijks winst genomen. In de actualisatie van 2023 heeft de verschuiving van de opbrengst van bouwveld 5.2 van 2022 naar 2023 gezorgd voor een lagere opbrengst.

Verliezen
In 2022 zijn er geen verlieslatende grondexploitaties afgesloten of geopend.

Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht
In 2022 is geen grond in erfpacht uitgegeven. Verkoop van gronden heeft plaatsgevonden via de grondexploitatie Anna’s Hoeve Bouwplan.

Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten
De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Ook in 2022 heeft de raad van Hilversum nog geen enkel exploitatieplan vastgesteld. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal.

In 2022 zijn twee anterieure overeenkomsten met ontwikkelaars gesloten.

Verkoop panden en gronden
De verkopen aan panden en gronden bedroegen in 2022 € 1.630.588.
In de gewijzigde programmabegroting was een winst van € 1,349 miljoen op de verkoop van niet-strategisch bezit opgenomen. Op de verkopen rustte een boekwaarde van € 410.503 zodat de gerealiseerde winst € 1,220 miljoen bedraagt.