Mooie stad

Begroting vs Realisatie

Begroot Realisatie

Opgave van de stad

Hilversum is een compacte stad in het groen met een hoog voorzieningenniveau. De uitdaging voor de komende decennia is de stad waar nodig te vernieuwen en te verbeteren en tegelijk de zo gewaardeerde kwaliteiten tot hun recht te laten komen. Vraagstukken voor de toekomst gaan over de groeiende bevolking, de veranderende inwonerssamenstelling, de mate van de economische ontwikkeling, de bereikbaarheid, het tekort aan woningen in bijna alle prijsklassen en de energietransitie- en klimaatopgave. De schaarse ruimte waarin deze opgaven een plek moeten krijgen vragen om een toekomstvisie op Hilversum waarin keuzes worden gemaakt en een zakelijke houding van de gemeente waar het gaat om particuliere initiatieven. De Omgevingsvisie is hiervoor het instrument, als onderdeel van de Omgevingswet.

Nr.	Wettelijk	Indicator		Streef waarde	Realisatie 2022	Bron
	Niet wettelijk	Aandeel sociale huurwoningen	27% van totale woningvoorraad		26,7%	Woonmonitor
	Niet wettelijk	Waardering van het onderhoud van de openbare ruimte	7,2		7,2	Hilversum Monitor
	Niet wettelijk	Aandeel van het per jaar opgeleverde sociale huurwoningen	1/3 van totaal aantal opgeleverde woningen		32,2%	Woonmonitor
	Niet wettelijk	Aandeel van het per jaar opgeleverde (koop)woningen in het middensegment	1/2 van totaal aantal opgeleverde (koop)woningen		9,2%	Woonmonitor
	Niet wettelijk	Aantal vanaf 2018 opgeleverde en in plannen gevatte (koop)woningen voor 1- en 2-persoonshuishoudens	1000 (2022)		1.076	BAG
	Wettelijk	Gemiddelde WOZ-waarde (maal duizend euro)	Geen streefwaarde		398	CBS
	Wettelijk	Nieuw gebouwde woningen, aantal per 1.000 bestaande woningen	7		5,7	Gemeente Hilversum

Ambities

Ruimtelijke ordening

Ambitie met activiteiten

Ruimtelijke ordening

We bouwen verder aan een toekomstbestendig Hilversum. Met gevarieerde woonmilieus, passend werk en een prettig leefklimaat (groen, duurzaam, veilig, bereikbaar en met goede voorzieningen) voor alle Hilversummers. Hilversum heeft in de afgelopen jaren een aantal grote projecten voorbereid en uitgevoerd. Tegelijkertijd zijn er in Hilversum veel initiatieven om de stad mooier en beter te maken. Het Meerjarenperspectief Gebiedsontwikkelingen 2021 (MPG) geeft een beeld welke ontwikkelingen er in de stad plaatsvinden en wat er nodig is om dit financieel verantwoord uit te voeren. Hiermee kan de raad in ieder afzonderlijk project een afweging maken binnen de context van het MPG.

Activiteiten - behaalde resultaten

●
●	Opstellen en vaststellen van de Omgevingsvisie samen met inwoners, ondernemers maatschappelijke organisaties en andere experts.
●	Voorbereiden van een definitief Omgevingsplan na de invoering van de Omgevingswet, met de Omgevingsvisie als belangrijkste kader.
●
●	Actualiseren van het Meerjarenperspectief Gebiedsontwikkelingen.
●	Faciliteren van initiatieven van eigenaren, corporaties, of gebruikers die in Hilversum willen ontwikkelen (‘facilitaire projecten’): bijvoorbeeld Werf35, Philipslocatie, Heuvellaan 50 en andere private initiatieven.
●
●	Samenwerken met andere gemeenten aan de gebiedsontwikkeling Crailo (‘samenwerkingsproject’).
●
●	Ontwikkelen of verkopen van gronden en objecten in gemeentelijk bezit om een publieke taak uit te voeren, of om de lasten van de perspectiefgebieden deels te kunnen dekken.
●
●	Voortzetten van de lobby ‘Bereikbare Steden’, waarin bestaande Hilversumse plannen (de perspectiefgebieden) worden ingebracht richting het Rijk voor financiering.
●
●	Besluitvorming over de MRA Verstedelijkingsstrategie, bestaande uit het verstedelijkingsconcept, de fasering en de investeringsstrategie.
●
●	Vaststellen van een Nota Kostenverhaal om gemeentelijke kosten bij ruimtelijke ontwikkelingen in rekening te kunnen brengen bij de initiatiefnemer.
●
●	Vaststellen van een Nota Bovenwijkse Voorzieningen om gebiedsoverstijgende kosten in rekening te kunnen brengen bij initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen.
●
●	Regisseren van de ontwikkeling van de ‘perspectiefgebieden’: Stationsgebied, Arenapark en 1221 (Bruisend Hart en ontwikkellocaties).
●

Toelichting

Begin 2023 worden er workshops georganiseerd om dit in procedure te brengen. Bij de behandeling van het MPG in de raad is toegezegd het grond- en vastgoedbeleid in 2023 te actualiseren en daaraan gekoppeld de nota kostenverhaal (inclusief bovenplans/bovenwijks) op te leveren.

Bestemmingsplannen Arenapark en 1221 hebben geen vertraging opgelopen. Het bestemmingsplan Stationsgebied is vanwege geluidseisen door de verlegging van de ring nabij het Langgewenst door de Raad van State vernietigd in 2021. Daardoor heeft dit project vertraging opgelopen in 2022. In 2022 is het bestemmingsplan na aanpassing opnieuw vastgesteld. Inmiddels loopt een nieuwe beroepsprocedure bij de Raad van State.

Het plan Crailo gaat door in verdere uitvoering. Het bestemmingsplan perspectiefgebied Crailo is unaniem aangenomen in Hilversum. Ook in in de buurgemeenten Laren en Gooische Meren is het plan aangenomen.
De gemeenteraad heeft het ruimtelijk kader vastgesteld voor het Arenapark. In 2022 is vanuit het masterplan en het coalitieakkoord gewerkt richting een stedenbouwkundig plan. Hiervoor zijn door het college in het najaar 6 leidende principes vastgesteld. Nu wordt door de stedenbouwers gewerkt aan de uitwerking van de kavelpaspoorten.

Financiële analyse

Bedragen x € 1.000
	Lasten	Baten	Saldo
Begroting na wijziging	5.530	-396	5.133
Realisatie	4.063	-318	3.745
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)	-1.467	79	-1.388

Het gesaldeerd voordeel van € 1.388.000 is voornamelijk toe te schrijven aan de vertraging van de Omgevingswet (€ 800.000) en op de loon- en afdelingskosten (€ 500.000). Het voordelig resultaat op de loon- en organisatiekosten wordt centraal toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Het Rijk heeft € 589.000 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de Omgevingswet. Het bedrag is ter compensatie van de (extra) kosten mede door het uitstellen van de invoering van de Omgevingswet naar 1 januari 2024. Aan de raad wordt voorgesteld om € 588.000 ter voorbereiding van de implementatie Omgevingswet over te hevelen waarna het incidenteel voordeel van € 210.000 vrijvalt in het resultaat 2022. De nog uit te voeren werkzaamheden, rekening houdend met het overhevelingsvoorstel, zijn vooralsnog passend binnen de begroting 2023.

In het Coalitieakkoord 2022 – 2026 is opgenomen om het programma voor het Arenapark aan te passen en te laten aansluiten bij de schaal van het gebied. Op basis hiervan heeft het college op 11 oktober 2022 een zestal bepalende uitgangspunten voor het concept stedenbouwkundig plan vastgesteld. Op basis van deze uitgangspunten wordt het stedenbouwkundig plan opgesteld en in de zomer van 2023 aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. Aan de raad wordt voorgesteld om het incidenteel voordeel van € 131.000 ter afronding van het stedenbouwkundig plan over te hevelen.

Wonen en bouwen

Ambitie met activiteiten

Wonen en bouwen

Samen met marktpartijen en woningcorporaties realiseren we de bouwopgaven en de doorstroming op de woningmarkt van Hilversum. De gemeente stimuleert of faciliteert de plannen die bijdragen aan gemeentelijke doelstellingen. Door een zakelijke opstelling richting de vele private initiatieven blijft de gemeentelijke inzet haalbaar en betaalbaar.

Activiteiten - behaalde resultaten

●	Toezicht houden op bouwen en wonen.
●	Toezicht houden op bouwen en wonen.

●	Behandelen van aanvragen omgevingsvergunningen.
●	Behandelen van aanvragen omgevingsvergunningen.

●	Onderzoeken en beoordelen van nieuwe initiatieven aan de hand van voorlopige ontwikkelregels.
●

●

Uitvoeren van de woonvisie aan de hand van de volgende activiteiten:

Toevoegen van 3000 woningen tot 2030, waarvan 33% sociaal en 50% middelduur (waarvan de helft lage middenhuur).
Faciliteren van woningbouwmogelijkheden binnen projecten door transformatie en flexwonen, passend bij de kansen in de wijken.
Overleggen met woningcorporaties en huurders over de prestatieafspraken.
Regie voeren op het woningbouwprogramma, onder andere door de Taskforce betaalbare woningbouw.
Inventarisatie maken voor een woonzorgvisie, gericht op hoe zorg die geleverd gaat worden past binnen huidige woonruimtes.
Ruimte bieden aan nieuwe woon- en verblijfsvormen voor starters, internationale kenniswerkers, studenten en ouderen.
Faciliteren van doorstroming door per wijk/project te kijken welke invulling past in die wijk en de inzet van de senioren-wooncoach.
Inzetten van juridische instrumenten, zoals de Regionale Huisvestingsverordening, zodat woningen bij de juiste doelgroepen terechtkomen.

●	Actueel houden van de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG).
●

●	Aanpassen van de werkprocessen rondom omgevingsvergunningen in lijn met de Omgevingswet.
●

●	Aansluiten op het landelijk Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
●

Toelichting

In 2022 is de gemeente gekomen tot een concept van de prestatieafspraken met corporaties over wonen, maar is ervoor gekozen om met de onderhandelingen te stoppen mede vanwege de verkiezingen en de vorming van een nieuw college. Belangrijk discussiepunt was het aantal verkoopwoningen en het aantal nieuwbouwwoningen. Dit heeft er ook toe bijgedragen dat de bestuurders van Hilversum en de directies van de woningcorporaties niet tot overeenstemming gekomen zijn in 2022. De verwachting is dat het in 2023 wel gaat lukken om prestatieafspraken te maken.

De Woonzorgvisie wordt in regionaal verband gemaakt. Afstemming op regionale schaal is moeilijk gebleken waardoor er in 2022 vertraging opgelopen is. Daarnaast zijn er ook intern belemmeringen geweest die het proces vertraagd hebben. Tevens wordt gewerkt aan het opstellen van een lokale visie.

In 2022 zijn er geen gebieden beschikbaar gekomen n.a.v. de uitwerking van de verschillende gebiedsagenda’s. Daarom is het niet gelukt om in 2022 meer ruimte te bieden aan starters, internationale kenniswerkers, studenten en ouderen. Zodra er ruimte komt op deze ontwikkellocaties wordt er invulling gegeven aan deze ambitie.

Hilversum heeft een wettelijk taak ten aanzien van de Basis Adresgegevens Gegevens (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Deze basisgegevens van alle gebouwen, percelen etc. vormen de basis voor de Waardering Onroerende zaken (WOZ) registratie en de daarmee samenhangende aanslagoplegging gemeentelijke belastingen en deze moeten ten alle tijden goed en volledig te zijn.
In 2022 heeft de waarderingskamer een onderzoek uitgevoerd waaruit onregelmatigheden in de vastlegging van gegevens van de BAG naar voren kwamen die invloed hebben op de WOZ. Om deze reden heeft de Waarderingskamer besloten in de jaren 2022 en 2023 extra onderzoeken uit te voeren. In januari 2023 heeft de Waarderingskamer laten weten dat de waardebepaling van 1 januari 2022 voldoet aan de wettelijke gestelde eisen. Hierdoor konden de gemeentelijke woonlastennota’s zoals gebruikelijk nog tijdig worden verstuurd.
Uit de Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA) verantwoording over het jaar 2022 kwam naar voren dat gestelde eisen rondom de kwaliteit van de gegevens in de BAG niet volledig behaald worden – daar zijn verbetermaatregelen voor opgesteld. Wij verwachten dat deze leiden tot een verdere verbetering van de gegevenskwaliteit van de BAG, en daarmee meteen ook de grondslag van de gegevens voor de WOZ. De noodzakelijke activiteiten staan vermeld in het bijbehorende plan van aanpak dat is afgestemd met de waarderingskamer (zie collegebrief dd. 1 november 2022) en het verbeterplan dat op 28 maart 2023 is vastgesteld (zie raadinformatiebrief dd. 6 april 2023).

Financiële analyse

Bedragen x € 1.000
	Lasten	Baten	Saldo
Begroting na wijziging	4.622	-3.732	890
Realisatie	4.556	-3.298	1.258
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)	-66	433	367

Het voordeel van € 66.000 aan de lastenkant is onder andere toe te schrijven aan in het Coalitieakkoord 2022-2026 opgenomen € 75.000 voor het opstellen van de Woonzorgvisie. In 2022 is er sprake geweest van onderbezetting waardoor prioriteiten noodgedwongen zijn herzien. Inmiddels is er gestart met de voorbereidingen. Aan de raad wordt voorgesteld om € 75.000 voor het opstellen van de Woonzorgvisie over te hevelen.

Het proces om in 2022 tot prestatieafspraken te komen, tussen de directies van de corporaties en het bestuur van de gemeente, loopt door in 2023. Aan de raad wordt voorgesteld om € 57.000 voor het komen tot nieuwe prestatieafspraken over te hevelen.

In het coalitieakkoord zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor het aanpassen van de welstandsregels. In 2022 is hier een start mee gemaakt, maar het project loopt door in 2023. Aan de raad wordt voorgesteld om € 50.000 over te hevelen van 2022 naar 2023.

Na de overhevelingsvoorstellen resteert aan de lastenkant een nadelig resultaat van circa € 180.000 op de loon- en organisatiekosten. Deze wordt centraal toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Het nadeel van € 433.000 in de baten is voornamelijk gerelateerd de ontvangen bouwleges. In 2022 is er een nadeel ontstaan op de bouwleges van € 525.000 doordat de vergunningverlening van een groot woningbouwproject niet in 2022 heeft plaatsgevonden maar in 2023. De baten worden om deze reden (conform BBV) verantwoord in 2023. Hetgeen leidt tot een incidenteel nadeel in 2022.

Begraafplaatsen en crematoria

Ambitie met activiteiten

Begraafplaatsen en crematorium

De verbonden partij Uitvaartstichting Hilversum exploiteert alle gemeentelijke begraafplaatsen en het crematorium in Hilversum. De gemeente stuurt op een hoog kwaliteitsniveau van het begraven en cremeren, het betaalbaar houden van de begraaf- en crematietarieven en het behoud van de monumentale uitstraling van de begraafplaatsen. Sturingsmogelijkheden heeft de gemeente via de Raad van Toezicht en de begroting en jaarrekening van de Uitvaartstichting.

Activiteiten - behaalde resultaten

●	Onderhouden van de gebouwen op de begraafplaatsen volgens de meerjarenonderhoudsplanning.
●

●	In gebruik nemen van de aula Bosdrift voor de huisvesting van de Uitvaartstichting.
●

●	Onderzoeken de mogelijkheden voor het toevoegen van de Joodse Begraafplaats aan de Uitvaartstichting.
●

Toelichting

De Aula Bosdrift is in november 2022 geopend.
De geplande onderzoeken naar de mogelijkheden voor de Joodse Begraafplaats liggen op koers, maar het toevoegen aan de Uitvaartstichting is op zichzelf nog niet afgerond.

Financiële analyse

Bedragen x € 1.000
	Lasten	Baten	Saldo
Begroting na wijziging	619	-513	106
Realisatie	662	-473	190
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)	43	40	83

De activiteiten met betrekking tot de ambities begraafplaatsen en crematorium zijn uitgevoerd in lijn met de financiële kaders.