Begroting vs Realisatie
Begroot Realisatie
Opgave van de stad
Duurzame stad
Hilversum is een groene gemeente en staat voor de grote uitdaging om in de komende jaren nog groener te worden. In letterlijke zin betekent dat groener door het beschermen en uitbreiden van het groen dat de gemeente rijk is. Dit doen wij door initiatieven van bewoners te stimuleren en ondersteunen. Klimaatadaptatie en biodiversiteit zijn hierbij belangrijke thema’s. In figuurlijke zin heeft vergroening betrekking op de duurzaamheidsopgave waar we als gemeente voor staan, met name de energietransitie. Deze grote klus klaart de gemeente niet alleen. Alle inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en instellingen zijn hierbij nodig. De gemeente geeft het goede voorbeeld door de eigen organisatie klimaatneutraal te maken en de rest uitstoot CO2, die nu nog wordt gecompenseerd, verder te verminderen. |
|---|
Ambities
- MilieubeheerActiviteiten & Financiën
Milieubeheer
Ambitie met activiteiten
Duurzaamheid en milieubeheer
We gaan vol inzetten op energie besparen en het isoleren van woningen en gebouwen. We streven ernaar om in 2040 aardgasvrij te zijn. We doen dit samen met inwoners, ondernemers, vastgoed-eigenaren, bouwers, investeerders, maatschappelijke organisaties en medeoverheden. Voor de voorziening van duurzaam opgewekte energie ligt de focus op besparen, isoleren en zonne-energie op daken. De gemeentelijke organisatie wordt klimaatneutraal. Daarvoor is deels compensatie nodig van rest uitstoot CO2. Met de CO2 Prestatieladder wordt gericht gewerkt aan het verder verminderen van deze te compenseren rest uitstoot CO2. Er wordt toegewerkt naar de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie voor luchtkwaliteit in 2030 voor fijnstof en stikstof. Dat draagt bij aan minder ziekte, minder sterfte en een betere kwaliteit van leven.
Activiteiten - behaalde resultaten
●
Uitvoeren van het jaarplan Energietransitie Hilversum 2022:
- Energie besparen en isoleren stimuleren, onder andere door de samenwerking met de Hilversumse energiecoöperaties en het verder ontwikkelen van het regionaal energiedienstenbedrijf.
- Stimuleren van zonne-energie op daken, parkeerplaatsen en langs infrastructuur.
- Versterken van de samenwerking met de stad (Hilversum100, Green Deals, Energiecoöperaties).
●
Uitwerken van de uitvoeringslijnen uit de Transitievisie Warmte Hilversum.
●
Uitvoeren Regionale Energiestrategie (RES) 1.0 voor de realisatie van zonne-energie op daken, parkeerplaatsen en geluidsschermen en andere kansrijke locaties voor zonne-energie, waaronder het vliegveld Hilversum.
●
Doorvoeren van circulaire economie in alle nieuwe aanbestedingen en waar mogelijk het verbeteren van circulariteit binnen lopende contracten.
●
Stimuleren van het verduurzamen van bedrijven en organisaties en een beroep doen op hun rol in de energietransitie.
●
Inzetten op het verkrijgen van subsidies ter ondersteuning van duurzaamheidsprojecten.
●
Bijhouden van het bodeminformatiesysteem.
●
Sturen op de prestaties van de verbonden partij Omgevingsdienst Flevoland Gooi & Vechtstreek, die een aantal milieutaken voor de gemeente uitvoert.
●
Informeren van eigenaren van kantoorpanden in Hilversum over de verplichting om vanaf 2023 een energielabel C te hebben.
●
Meten van de luchtkwaliteit door de gemeente en door inwoners uit het Burgermeetnetwerk met behulp van het dataplatform Open Hilversum.
●
Uitvoeren van de wijkaanpak Hilversumse Meent Aardgasvrij:
- Overschakelen van 624 woningen naar een duurzame warmtevoorziening van 2021 tot en met 2028 in het kader van de Proeftuin Aardgasvrije Wijk, in samenwerking met partners.
- Opstellen van een buurtenergieplan voor implementatie van het warmtealternatief met bewoners.
●
Realiseren van een klimaatneutrale gemeentelijke organisatie, onder andere door het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed.
●
Afronden van de laatste panden van de A-lijst Wet geluidhinder.
Toelichting
De aandacht voor duurzaamheid in de vorm van energiebesparing bij bedrijven en woningen, het opwekken van duurzame energie en het stimuleren van circulaire economie neemt nog steeds toe en heeft vorig jaar een flinke impuls gekregen vanwege de oorlog in Oekraïne.
In 2022 zijn vanuit het programma Energietransitie Hilversum weer mooie stappen gezet. Het
stimuleren van energie besparingen en het isoleren van woningen gaat voorspoedig. Zo was er veel animo van woningeigenaren die hun woning wilden verduurzamen en werd er van het duurzaamheidsfonds in 2022 veelvuldig gebruikt gemaakt. Ook hebben we afgelopen jaar flinke stappen gemaakt met het stimuleren van het verduurzamen van bedrijven en organisaties. Met de toegekende subsidie van de provincie Noord-Holland zijn we in 2022 met de Omgevingsdienst in Flevoland en Gooi en Vechtstreek (OFGV) gestart met stimulerend toezicht op energiebesparing door bedrijven. De aanpak maakt gebruik van een Energiebeheersysteem, data-uitwisseling en een app en nodigt ondernemers uit meer te doen dan wettelijk verplicht is. De provincie Noord-Holland heeft in 2022 ook subsidie toegekend voor de realisatie van een grote zonneparkeerplaats: 1200 zonnepanelen in Kerkelanden.
Verder zijn de samenwerkingen met Hilversum100 en bedrijventerrein Zuidwest het afgelopen jaar geïntensiveerd en trekken we samen actief op voor een duurzaam Hilversum. Uit een onderzoek van het Klimaatverbond is gebleken dat bij de omvang van Hilversum plaats is voor één goede, grote energie coöperatie. We hebben dit gedeeld met de huidige twee coöperaties en het aan de bedrijven gelaten om te kijken naar samenvoegen. Eind 2022 was er nog geen sprake van samenvoeging.
In 2022 zijn we begonnen met het uitvoeren van maatregelen voor de Proeftuin Aardgasvrije Wijk in de Hilversumse Meent. In 2022 is de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) met € 510.000 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uitgevoerd wat geleidt heeft tot 4884 vouchers van € 70 die besteed zijn aan energiebesparende producten. Daarnaast zijn er ruim 1400 adviezen gegeven via bijeenkomsten en energiecoachgesprekken.
De RREW-regeling heeft naar verwachting geleid tot ruim 1000 ton CO2 reductie per jaar.Financiële analyse
Bedragen x € 1.000
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
4.744
-893
3.851
Realisatie
3.792
-758
3.034
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-952
134
-818
Het voordelige saldo van € 818.000 is voornamelijk gerelateerd aan de vanuit het Rijk ontvangen middelen voor uitvoering van het klimaatakkoord. In 2023 wordt de ontvangen € 530.000 ingezet voor het opstellen van een Hilversums Isolatie Plan (HIP). Aan de raad wordt voorgesteld om € 530.000 ten behoeve van het klimaatakkoord over te hevelen.
€ 150.000 vanuit het Coalitieakkoord 2022-2026 is door ontvangst van de rijksmiddelen niet nodig, dit leidt tot een incidenteel voordeel in 2022.
Door verschillende oorzaken is het vooraf ingeschatte aantal woningen dat van het gas af is gegaan (nog) niet gerealiseerd (Proeftuin Aardgasvrije Wijken). Het advies- en offertetraject kent in veel gevallen een langere doorlooptijd dan verwacht. Dit resulteert tot een voordeel in de lasten en een nadeel in de baten van € 201.000.
- Openbaar groen en (openlucht) recreatieActiviteiten & Financiën
Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Ambitie met activiteiten
Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Hilversum is een groene stad, omringd door prachtige natuur- en recreatiegebieden. De gemeente heeft als doel de hoeveelheid binnenstedelijk groen op peil te houden, op plekken te vergroten en waar mogelijk te verbinden met de omringende natuurgebieden. Er ligt ook een sterke nadruk op het vergroten van de biodiversiteit en het klimaatadaptief maken van de stad. Groeninitiatieven uit de buurten worden door de gemeente gestimuleerd en waar nodig begeleid. Het Goois Natuurreservaat (GNR) blijft zorgdragen voor de natuurgebieden.
Activiteiten - behaalde resultaten
●
Onderhouden van openbaar groen en daarbij participatie door bewoners in groenbeheer en groenonderhoud in buurten stimuleren en ondersteunen.
●
Actualiseren van het programma Groen met betrekking tot biodiversiteit, natuurinclusief bouwen en klimaatadaptatie.
●
Actualiseren van de handboeken Hilversum Buiten.
●
Starten met het opstellen van een visie Openbare Ruimte.
●
Monitoren van de biodiversiteit in de wijken.
●
Deelnemen aan het GNR om ook in de toekomst de natuur en recreatiewaarden in natuurgebieden te vergroten en te ontwikkelen.
Toelichting
Het Programma Groen Hilversum 2040 (inclusief het uitvoeringsprogramma) is in december 2022 unaniem vastgesteld door de raad. Binnen dit programma staan de doelen biodiversiteit, klimaatbestendigheid en vitaliteit centraal.
Verder is er in 2022 is onder meer gemonitord op de ontwikkeling van de arealen met extensief maaibeheer, op gebouwen wonende diersoorten in het projectgebied van Proeftuin Hilversumse Meent en op zoogdieren in achtertuinen middels een participatietraject met wildcamera's. Daarnaast zitten we als gemeente in het bestuur van het Goois Natuurreservaat (GNR) en zetten ons actief in om de natuur- en recreatiewaarden in natuurgebieden te vergroten en te ontwikkelen.Financiële analyse
Bedragen x € 1.000
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
7.452
-377
7.074
Realisatie
7.136
-341
6.794
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-316
36
-280
Het voordeel van € 280.000 is voornamelijk te relateren aan de uitzonderlijke warme zomer met als gevolg dat het minder noodzakelijk was om het gras te maaien alsook onkruid te bestrijden in plantsoenen (€ 190.000). Daarnaast is de teruggave BTW vanuit het GNR voordeliger uitgevallen. De teruggave wordt verdeeld over minder participanten en is derhalve per participant hoger dan voorheen (€ 60.000).
In de Hilversumse Meent wordt een onderzoek verricht naar natuur inclusief bouwen. Dit is noodzakelijk ter bepaling van de isolatiemaatregelen voor het project Proeftuin Aardgasvrije Wijken. Tevens vindt een schaduwanalyse en onderzoek naar de verbondenheid van groen plaats. De verschillende onderzoeken lopen door in 2023. Daarbij wordt in 2023 het Voetstappenpad opgeknapt ter ere van het jubileum van het GNR. Ten behoeve van de hiervoor genoemde werkzaamheden in 2023 wordt aan de raad voorgesteld om € 62.000 over te hevelen.
- RioleringActiviteiten & Financiën
Riolering
Ambitie met activiteiten
Riolering
Het beheren en onderhouden van het riool is een omvangrijke gemeentelijke taak. Zeker nu klimaatverandering zorgt voor heftige buien en overstromingen en daarmee voor meer druk op het rioolstelsel. Een optimaal functionerend rioolstelsel met speciale aandacht voor klimaatadaptatie en duurzaamheid is het uitgangspunt. Dit is meegenomen in het gemeentelijk Watermanagement Plan 2021-2026.
Activiteiten - behaalde resultaten
●
Uitvoeren van het Gemeentelijk Watermanagement Plan 2021-2026.
- Onderzoeken van een locatie voor een waterbergingskelder.
- Afkoppelen en infiltreren van hemelwater in postcodegebied 1221.
●
Vervangen van 6,5 kilometer in het rioolstelsel op jaarbasis, als onderdeel van de vervanging van 65 kilometer tussen 2015 en 2026.
●
Beheren en onderhouden van het rioolstelsel. Binnen de bestaande mogelijkheden wordt klimaatadaptatie tegelijkertijd gerealiseerd.
●
Afronden Infiltratieveld Hilversum-Noord (4 meter diep, 35 meter lang) om het rioolstelsel minder te belasten.
●
Monitoren en bestrijden van overlast door grond- en regenwater.
Toelichting
De warme, droge zomer bevestigde weer de noodzaak van klimaatadaptieve maatregelen om verdroging tegen te gaan. Onder de nieuwe atletiekbaan op het Arenapark is een waterbergings- en infiltratievoorziening aangelegd met Rockwool. Daarmee is 10.000m2 verhard oppervlak afgekoppeld van het riool en infiltreert het schone regenwater in de bodem.
Om ook het watersysteem in Hilversum toekomstbestendig te maken is in 2022 veel voorbereidend werk gedaan door gemeente en waterschap samen. Er is een logische verdeling van het beheer en onderhoud tussen beide partijen uitgewerkt, zodat het water beter kan worden onderhouden. Deze goede samenwerking vormt tevens de basis voor het gezamenlijk oppakken van uitdagingen als droogte en wateroverlast.
Meer toelichting over de uitvoering van het Gemeentelijk Watermanagement Plan (2021-2026) voor het vervangen, beheren en onderhouden van het rioolstelsel leest u bij het thema Onderhoud kapitaalgoederen/Riolering.Financiële analyse
Bedragen x € 1.000
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
6.308
-8.478
-2.170
Realisatie
6.567
-8.683
-2.116
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
259
-205
54
Het nadeel van € 259.000 op de lasten is voornamelijk toe te schrijven aan de stijgende prijzen. Het onderhoud van de riolering en het aanleggen van huisaansluitingen is met € 200.000 duurder uitgevallen. Naast de prijsstijging zijn in 2022 meer huisaansluitingen aangevraagd en geplaatst. Tenslotte is er ook sprake geweest van noodzakelijke werkzaamheden aan het rioolstelsel buiten het planmatig onderhoud.
Het voordeel van € 205.000 in de baten wordt grotendeels veroorzaakt door de loon -en afdelingskosten. De afwijking op de loon- en organisatiekosten wordt centraal toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.
- AfvalActiviteiten & Financiën
Afval
Ambitie met activiteiten
Afval
De Grondstoffen en Afvalstoffendienst (GAD) Gooi & Vechtstreek voert namens de gemeente de afvalinzameling en –verwerking uit bij de huishoudens. De gemeente houdt via de begroting van de GAD toezicht op een effectieve en efficiënte afvalinzameling.
Activiteiten - behaalde resultaten
●
Uitvoeren van nieuw, circulair grondstoffenbeleid in regionaal verband door de GAD.
●
Sturen op een goede en efficiënte afvalinzameling- en verwerking door de GAD.
●
Benutten van lokale kansen voor duurzaamheid en sociale werkgelegenheid bij afvalinzameling- en verwerking.
●
Lobbyen voor landelijke uitbreiding van producentenverantwoordelijkheid voor circulaire producten en verpakkingen.
Toelichting
Bij circulaire economie gaat het erom steeds meer afval als grondstof aan te merken. In 2022 was Omgevingsdienst in Flevoland en Gooi en Vechtstreek (OFGV) vooral actief op het gebied van wetenschappelijke ontwikkelingen om optimaal te kunnen adviseren en ondersteunen. Ook had het OFGV extra aandacht voor de bestrijding van milieucriminaliteit. Een voorbeeld hiervan is het onjuist verwijderen en/of afvoeren van asbest(houdende) materialen. Het optreden van OFGV heeft er toe geleid dat tenminste één slecht presterend asbest saneringsbedrijf niet meer actief is onze regio.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
10.136
-12.380
-2.244
Realisatie
10.107
-12.372
-2.266
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-29
8
-21
De afvalinzameling en verwerking, uitgevoerd door de Grondstoffen en Afvalstoffendienst (GAD) Gooi & Vechtstreek, is uitgevoerd binnen de financiële kaders.
- Economische havens en waterwegenActiviteiten & Financiën
Economische havens en waterwegen
Ambitie met activiteiten
Economische havens en waterwegen
Beheren en onderhouden van de huidige havens, waterwegen en de sluis ‘t Hemeltje.
Activiteiten - behaalde resultaten
●
Uitvoeren van de jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden, met name baggerwerkzaamheden, conform het onderhoudsplan.
●
Onderhouden en bereikbaar houden van de binnenhavens en doorgaande waterwegen.
●
Uitvoeren van regulier onderhoud van waterkeringen en afwatering, waarbij bij de vervanging van waterkeringen rekening wordt gehouden met natuurvriendelijke oevers.
●
Beheren en onderhouden van sluis ’t Hemeltje.
Toelichting
De jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden zoals baggeren en ander onderhoud aan de binnenhavens en waterwegen zijn in 2022 uitgevoerd. Het vervangen van oevers is afgelopen jaar iets vertraagd, doordat de vervanging van de Kanaalbrug is uitgesteld. Dit heeft te maken met onder meer bereikbaarheid en uitvoerbaarheid van het project. Ook is de vervanging van de sluisdeur van sluis ’t Hemeltje vertraagd vanwege herprioritering van werkzaamheden.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
388
-66
322
Realisatie
359
-61
298
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-29
5
-24
De activiteiten met betrekking tot de ambities economische havens en waterwegen zijn uitgevoerd binnen de financiële kaders.